Linki do ciekawych stron pogodowych:

1. https://www.lightningmaps.org

2. http://pl.sat24.com/pl/pl

3. www.burze.dzis.net

Czynniki wpływające na pogodę i klimat możemy podzielić na:

a) niemeteorologiczne

- szerokość geograficzna (decyduje o kącie padania promieni słonecznych, czyli w efekcie o temperaturze powietrza),

- wysokość nad poziomem morza (decyduje o temperaturze powietrza i wielkości opadów atmosferycznych),

- ukształtowanie powierzchni (może ograniczać lub ułatwiać przepływ powietrza, na temperaturę powietrza w górach - wpływa też ekspozycja stoku),

- rozkład lądów i oceanów (ze względu na różnice w nagrzewaniu wpływa na szybkość i zakres zmian temperatury powietrza, wpływa też na wilgotność powietrza i opady atmosferyczne),

- prądy morskie (wpływają na temperaturę i wilgotność powietrza - ciepłe prądy morskie powodują wzrost temperatury i wilgotność, a zimne spadek),

- roślinność (może wpływać na przebieg zmian temperatury i wilgotność powietrza - na obszarach o bujnej roślinności zmiany te są łagodniejsze niż na obszarach o roślinności skąpej),

- pokrywa śnieżna i lodowa (ze względu na swoją barwę odbicia i promieniowanie słoneczne, co powoduje słabe nagrzanie podłoża i niską temperaturę powietrza),

b) meteorologiczne

- masy powietrza (rodzaj masy powietrza, znajdujący się nad określonym obszarem decyduje o temperaturze i wilgotności powietrza),

- układy baryczne (stałe lub sezonowe układy wyżowe i niżowe mają wpływ na wiatry i ogólne krążenie powietrza na Ziemi),

- fronty atmosferyczne (granice między masami powietrza, przemieszczanie się frontów atmosferycznych powoduje opady, ponieważ na styku różnych mas powietrza rozwijają się chmury).

Masa powietrza - jest to duża objętość powietrza w troposferze (warstwie atmosfery ziemskiej stykającej się z powierzchnią

Ziemi, której grubość sięga w szerokościach umiarkowanych 10 – 12) o rozmiarach poziomych nawet do tysięcy

kilometrów, a pionowych do kilku kilometrów, charakteryzująca się podobnymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi.

Tworzeniu się powietrza sprzyjają zwarte obszary lądowe, powierzchnie wodne oraz obszary lądowe podwyższonego ciśnienia.

Masy powietrza podlegają ciągłym procesom przemieszczania się z obszarów źródłowych nad inne, gdzie podlegają wymianie

ciepła i wilgoci. Występujące na kuli ziemskiej masy powietrza są klasyfikowane według kryterium termicznego i geograficznego.

Według kryterium termicznego dzielimy ja na:

a) ciepłe – masy powietrza, które przemieszczając się nad obszarem oddają ciepło podłożu i stopniowo się ochładzają; sprzyjają powstawaniu pogody z dużym zachmurzeniem, niewielkimi opadami i mgłami,

b) chłodne – masy powietrza, które przemieszczając się nad obszarem pochłaniają ciepło od podłoża i stopniowo się ogrzewają; sprzyjają powstawaniu pogody ze zmiennym zachmurzeniem, przelotnymi opadami, a w półroczu ciepłym z burzami.

Podział mas powietrza według kryterium geograficznego (wydzielanego na podstawie położenia geograficznego obszarów źródłowych mas powietrza)

Powietrze arktyczne na półkuli południowej jest jednoznaczne z powietrzem arktycznym, ale o innym obszarze źródłowym.

W zależności od podłoża, w którym tworzyła się dana masa powietrza wyróżniamy powietrze o cechach morskich lub kontynentalnych.

Tych określeń nie stosuje się do powietrza równikowego, gdyż jest ono jednolite pod względem właściwości fizycznych.

Największe obszary na Ziemi zajmują masy powietrza zwrotnikowego, a najmniejsze polarnego i arktycznego antarktycznego).

Susza to stan niedoboru wilgotności w powietrzu i/lub wody w glebie.

Wyróżniamy trzy poziomy suszy:

a) Susza atmosferyczna - wywołana wysoką temperaturą i napływem mas powietrza o wysokim niedosycie wilgotności

oraz towarzyszące temu silne wiatry; w takich warunkach niedosyt wilgotności może przekroczyć 80%

b) Susza glebowa - wywołana znacznym niedosytem wody fizjologicznie dostępnej w glebie na poziomie systemu

korzeniowego oraz przy długotrwałym braku opadów.

c) Susza hydrologiczna - charakteryzuje się znacznym obniżeniem poziomu wód gruntowych i powierzchniowych.

Zazwyczaj trwa znacznie dłużej, ponieważ odbudowa stanu wód może trwać kilka sezonów i wiąże się z ilością opadów

deszczu i śniegu.

Suszę hydrologiczną można zaobserwować w Polsce już od 1994 roku i tylko w niektórych latach na chwilę ustępowała

(1997, 2001 - 2002, 2010 - 2011). Jednak w tym roku bardzo się pogłębiła (jeszcze bardziej, niż w 2006 roku).

Suszy atmosferycznej doświadczyliśmy (wtedy, gdy temperatura wynosiła co najmniej 26°C i nie występowały opady).

Susza glebowa natomiast (mniej więcej od połowy maja 2015 roku).

Susza atmosferyczna ustąpiła wraz z końcem lata, a glebowa w związku z ostatnimi opadami w październiku i listopadzie.

Jednak odbudowa stanu hydrologicznego potrwa bardzo długo. Szacuję, że aby przywrócić taki stan jaki był w 2014 roku

zajmie cały przyszły rok, ale tylko wtedy, gdy opady w każdym z miesięcy nie będą niższe od normy.

          Oto kilka wniosków odnośnie tej tabeli:                          

         - Jak widać w tym roku na razie w żadnym miesiącu ilość opadów nie osiągnęła normy.

         - W lipcu sytuacja była bardzo zła, a w sierpniu ... wręcz tragiczna.

         - W półroczu ciepłym spadło tylko połowę deszczu z normy.

         - Jedynym miesiącem w 2015 roku, gdzie suma opadów przekroczyła normę, był listopad.

         - W półroczu chłodnym opady deszczu stanowiły niecałe 2/3 normy.

         - Mam nadzieję, że te informacje jasno obrazują, jak dotkliwa była susza w 2015 roku-zapoczątkowana bezśnieżną

           i ciepłą zimą, a pogłębiona rekordowo upalnym i suchym latem.

         - Lecz zaległość w opadach z tego roku jest gigantyczna i trudno będzie ją nadrobić. Przy normalnych opadach w 2016

           stan hydrologiczny sprzed suszy zostanie naprawiony najwcześniej do listopada 2016 roku.

Inwersja temperatury - jest to wzrost temperatury powietrza wraz ze wzrostem wysokości. Podczas pojawienia się tego zjawiska pionowa wymiana powietrza jest zahamowana.

Ze względu na sposób powstawania wyróżniamy inwersję:

a) adwekcyjną - powstającą przy napływie ciepłego powietrza nad wychłodzone podłoże,

b) frontalną - pojawia się podczas przechodzenia frontu atmosferycznego ciepłego lub zokludowanego o charakterze frontu ciepłego, gdy na powietrze znajdujące się przy powierzchni Ziemi górą napływa powietrze cieplejsze,

c) radiacyjną - powstaje wskutek wypromieniowania ciepła z podłoża podczas bezchmurnych nocy, najczęściej występuje jesienią i sprzyja powstawaniu mgieł,

d) osiadania - pojawia się w silnie rozbudowanych wyżach barycznych, podczas jej występowania powietrze zstępuje z wyższych warstw troposfery i ogrzewa się w wyniku sprężania porcji powietrza atmosferycznego.

UWAGA !!!

Inwersje temperatury pojawiają się również często we wklęsłych formach terenu (kotliny, doliny). Są również przyczyną wzrostu zanieczyszczeń powietrza na obszarze dużych miast.

Mgła - jest to zawiesina drobnych kropelek wody w przyziemnej warstwie atmosfery,która powstaje wskutek kondensacji pary wodnej i przyczynia się do ograniczenia widzialności poziomej do poniżej 1 km (jeśli ogranicza widzialność powyżej 1km jest to zamglenie).

Mgły powstają wskutek:

1. ochładzania się powietrza poniżej temperatury punktu rosy (to temperatura, przy której następuje całkowite nasycenie powietrza parą wodną znajdującą się aktualnie w powietrzu),

2. podczas mieszania się mas powietrza,

3. z parowania wody.

W zależności od przyczyn powstawania wyróżnia się mgły:

- z parowania,

- frontowe,

- górskie,

- adwekcyjne,

- radiacyjne.

Rodzaje mgieł:

- orograficzna - powstaje w górach, kiedy unoszące się w stokach masy powietrza ulegają ochłodzeniu;

- frontowa - występuje w czasie trwania opadów atmosferycznych poprzez nasycenie powietrza parą wodną, zazwyczaj podczas przechodzenia frontu ciepłego przez co ciepłe i wilgotne powietrze ulega ochłodzeniu od jeszcze zimnego podłoża;

- z parowania - tworzy się nad zbiornikami wodnymi, gdy para wodna unosząca się nad ciepłym zbiornikiem ulega kondensacji przy napływie chłodnego powietrza;

- adwekcyjna - powstaje w wyniku napływu ciepłego powietrza, które ochładza się nad chłodnym podłożem. Mgły adwekcyjne są bardzo gęste (mają dużą miąższość), często powstają na styku lądu i morza.

Andrzej Serafin

Zgniły wyż - typowy dla Europy północnej i wschodniej układ baryczny wysokiego ciśnienia występujący od końca września do połowy grudnia. Zawiera w sobie duzo wilgoci, która sprzyja powstawaniu mgieł, lecz nie powoduje opadów (oprócz mżawki w bardzo gęstych mgłach).