Kilka ważnych rad na temat egzaminów ustnych
1. Nigdy nie mów, że czegoś nie umiesz - możesz czegoś nie pamiętać. Gdy zupełnie nie wiesz, co powiedzieć, spróbuj poprosić o dodatkowe wyjaśnienia.
2. Przed samym egzaminem koniecznie znajdź dostateczną ilość czasu na relaks psychiczny i fizyczny.
3. Ubierz się odpowiednio do chwili - elegancko, wygodnie i jednocześnie tak, aby nie zwracać na siebie uwagi strojem.
4. Nie sprawdzaj odpowiedzi na pytania, na które odpowiadali koledzy przed tobą - prawdopodobnie nie dostaniesz takiego pytania, a tylko niepotrzebnie wpadniesz w panikę.
5. Wchodząc do sali egzaminacyjnej, przywitaj się.
6. Bardzo uważnie czytaj pytania - często zdarza się, że spora część odpowiedzi zawarta jest w samym pytaniu.
7. Przed odpowiedzią koniecznie przygotuj sobie plan odpowiedzi, najlepiej w punktach.
8. Odpowiedź zacznij od tematu, w którym czujesz się najpewniej.
9. Staraj się mówić pełnym głosem.
10. Zdecydowanie unikaj nieudolnych sformułowań typu: "jak już powiedziałem", "jak wiadomo", "wydaje mi się", itp.
11. W czasie odpowiedzi nie baw się długopisem i oczywiście nie żuj gumy.
12. Unikaj chaotycznej gestykulacji - jeśli masz do tego skłonności, trzymaj oburącz np. długopis.
13. Jeśli poczujesz pustkę w głowie z powodu emocji - zastosuj proste techniki relaksacyjne, np. kilka głębokich oddechów (to naprawdę działa!), możesz też głośno powiedzieć o tym, co czujesz, np. że bardzo się denerwujesz - to pozwoli pozbyć się tremy.
14. Nigdy nie rezygnuj z odpowiedzi, z pewnością znajdziesz w głowie jakieś informacje związane z tematem.
15. Nigdy nie mów, że czegoś nie umiesz - możesz czegoś nie pamiętać.
16. Uśmiechaj się i patrz w oczy, czyli daj się polubić
Uwierz w siebie
Nawet jeśli nie jesteś wybitnym mówcą, dasz radę poprowadzić prezentację, jeśli się dobrze przygotujesz. Zastanów się, jakie są twoje mocne strony i jak najlepiej je wykorzystać. Pamiętaj, że komisja jest Ci przychylna, a jej członkom zależy, aby prezentacja okazała się ciekawa. Każdy lubi dowiedzieć się czegoś interesującego i stawiać za to dobre stopnie. Osoby, które potrafią przekonywać, porwać tłumy, zahipnotyzować słuchacza, to te, od których bije energia i siła Pamiętaj: uwierz w siebie i pokaż innym, że wierzysz w to, co mówisz.
Pamiętaj: jak Cię widzą, tak Cię piszą
Na egzaminie maturalnym powinieneś być w stroju oficjalnym, eleganckim. Podkreślisz w ten sposób swój stosunek do komisji i rangę wydarzenia. Dla kobiet wskazana jest elegancka koszula i spódnica (nie krótsza niż do kolan), żakiet, garsonka w stonowanym kolorze, a do tego bardzo delikatny makijaż. Lepiej zrezygnować z biżuterii lub wybrać naprawdę skromną. Panowie powinni założyć garnitur, najlepiej w odcieniach granatu, szarości, czerni, brązu lub ciemnej zieleni.
Opanuj tremę
Stres to naturalna reakcja organizmu na pewne nietypowe sytuacje. Każdy, nawet nieświadomie, może obawiać się porażki. Dlatego to bardzo ważne, abyś postarał się zrelaksować tuż przed prezentacją. Rozluźnij się, pomyśl o czymś przyjemnym, przeprowadź kilka prostych ćwiczeń oddechowych.
Bądź zaangażowany
Mów żywo i zachowuj się elegancko, ale niezbyt sztywno. Doza spontaniczności może pozytywnie wpłynąć na odbiór Twojej prezentacji, ożywić ją. Pokaż, że temat, który prezentujesz, pasjonuje Cię. Po zakończonej prezentacji dokładnie wysłuchaj pytań i odpowiadaj na nie rzeczowo, wprost i jak najpełniej.
Mów zrozumiale
Staraj się nie popełniać błędów językowych i nie używaj potocznych zwrotów. Ale również nie recytuj z pamięci, nie czytaj ani nie używaj słów, których nie do końca rozumiesz. Mów wyraźnie, nie sepleń, nie połykaj końcówek, nie mów na wdechu, nie przeciągaj (eeee, yyyy), nie powtarzaj w kółko tych samych zwrotów i nie nadużywaj sformułowań typu: po prostu, tak naprawdę itp. Pamiętaj, że mówisz do komisji i powinieneś ją zainteresować. Rób wszystko, aby sedno Twoich rozważań było klarowne. Mów dość spokojnie, głośno (ale też nie mów ospale i nie krzycz). Pokaż, jak dobrze znasz się na temacie, ale nie podkreślaj swojej wiedzy, bo mogłoby to zostać odebrane jako nonszalancja. Pracuj nad głosem i intonacją. Zmieniaj tempo wypowiedzi, podkreślając bardziej istotne części. Obserwuj reakcje członków komisji i staraj się do nich dopasować.
Pamiętaj o odpowiedniej postawie
Język ciała jest bardzo ważny w komunikacji międzyludzkiej. Dlatego aby wywrzeć dobre wrażenie, powinieneś zapanować nad gestami, postawą, mimiką i sposobem poruszania się. Na Twój dobry wizerunek ma wpływ przede wszystkim postawa ciała. Przed komisją przyjmij pozycję elegancką, stabilną i komfortową. Bezpiecznie jest stać w pozycji wyprostowanej ze stopami lekko rozstawionymi - na szerokość bioder. Ręce powinny być ułożone swobodnie, po bokach ciała, pozwalając na naturalną gestykulację. Prezentując coś, możesz podejść i wskazać na tablicę, jednak nie chodź po sali, nie kiwaj się, nie drepcz w miejscu i nie krzyżuj nóg. Nie splataj rąk za plecami ani na piersiach, nie pociągaj za fragmenty garderoby, nie trzymaj rąk w kieszeniach. Możesz za to wskazywać coś na planszy, stosować gesty ilustracyjne, na przykład wyliczanie na palcach. Utrzymuj kontakt wzrokowy ze wszystkimi członkami komisji. Nie wódź oczami po ścianach ani nie wpatruj się w jeden punkt.
Stosuj wzmocnienia i aktywizuj słuchaczy
Staraj się zwrócić na siebie uwagę, kiedy mówisz coś ważnego. Możesz to zrobić, odpowiednio intonując, artykułując czy mówiąc nieco głośniej. Możesz też zrobić pauzę, zadać pytanie retoryczne, a także wykorzystać odpowiednią gestykulację, mimikę. Wypowiedź powinna być trochę jak jazda na rollercoasterze - mieć wzniesienia, momenty spokoju, ale i chwile bardziej dramatyczne.
Kodeks retora
Prezentujemy najważniejsze zasady skutecznej komunikacji. Jak intonować, czego unikać, w jaki sposób wykorzystywać mowę ciała.
Elżbieta Łojszczyk
1. Utrzymaj kontakt wzrokowy ze słuchaczami - wypowiadając się, patrz w oczy rozmówcy.
2. Zachowaj poprawną fleksję, składnię, leksykę i frazeologię - nie pozwól, by błędy językowe przyćmiły treść twojego wystąpienia.
3. Mów spokojnie, głośno, wyraźnie i płynnie - unikaj tzw. przerw samogłoskowych (np. yyy , eee ), w razie potrzeby zastąp je kilkusekundowym milczeniem, pauzą podczas której uporządkujesz myśli.
4. Podkreślaj intonacją tryb oznajmujący lub pytający oraz znaki przestankowe, moduluj głos stosownie do wagi wypowiadanej treści (głośniej akcentuj tezy i wnioski, ciszej dygresje), unikaj tonu przesadnej emfazy.
5. Formułuj wypowiedź według zaplanowanej kompozycji, unikaj nieprzewidzianych dygresji i nadmiaru szczegółów, powtarzaj za to kluczowe kwestie.
6. Zachowaj pewność siebie i entuzjazm - pokaż, że jesteś szczerze zainteresowany omawianym zagadnieniem i uważasz je za warte przedstawienia lub poddania do dyskusji.
7. Unikaj zbitek powtarzających się wyrazów, zabłyśnij urozmaiconym słownictwem.
8. Personalizuj swoją wypowiedź, audytorium nie jest bezosobowe: Szanowni Państwo pozwolą, że itd.
Kontroluj mowę ciała:
panuj nad mimiką twarzy i ruchami głowy:
- możesz dyskretnie kiwać głową na znak porozumienia z Komisją, ale nie potrząsaj nią spazmatycznie w zastępstwie artykulacji zdaniowej
- nie wywracaj oczyma, unikaj zbyt ekspresyjnych grymasów
- mimika subtelnie wzmacnia werbalne komunikaty, dyskretny uśmiech lub powaga odzwierciedlają treść i nastrój wystąpienia
nie nadużywaj gestykulacji:
- nie naruszaj sfery intymnej egzaminatorów zamaszystym wymachiwaniem rękoma, nie wykraczaj poza przestrzeń, którą zagospodarowałeś, rozkładając materiały pomocnicze na stole
- dłonie trzymaj splecione przed sobą lub swobodnie rozłożone przy ugiętych łokciach, ewentualnie trzymaj w nich wskaźnik lub ołówek, ale nie obracaj nimi nerwowo
- pytania retoryczne i wnioski zaznaczaj oszczędnym gestem wątpliwości lub eksplikacji poprzez rozłożenie dłoni w nadgarstkach (a nie całych ramion).
|
ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH